Wat is artrose?
Artrose, ook wel gewrichtsslijtage genoemd, is een veelvoorkomende orthopedische aandoening die vooral oudere volwassenen treft. Het is een chronische aandoening waarbij het kraakbeen in de gewrichten slijt, wat leidt tot pijn, stijfheid en verminderde mobiliteit. Artrose kan elk gewricht in het lichaam beïnvloeden, maar komt het vaakst voor in de knieën, heupen, handen en de wervelkolom.
Artrose ontstaat wanneer het kraakbeen geleidelijk aan slijt. Normaal gezien dient het kraakbeen als een soort demper en zorgt het voor een soepele beweging van de gewrichten. Het verlies van kraakbeen maakt de gewrichten pijnlijk en minder beweeglijk. In ernstigere gevallen kan het kraakbeen volledig verdwijnen, wat leidt tot de wrijving van bot op bot en ernstige pijn.
De oorzaken van artrose
De precieze oorzaak van artrose is niet altijd bekend, maar er zijn verschillende factoren die het risico op het ontwikkelen van de aandoening vergroten:
- Leeftijd: Het risico op artrose neemt toe naarmate we ouder worden. Bijna de helft van de mensen boven de 60 jaar vertoont tekenen van artrose.
- Genetica: Erfelijkheid speelt een rol. Als artrose voorkomt in de familie, is het risico op het ontwikkelen van de aandoening groter.
- Overbelasting van gewrichten: Mensen die veelvuldig zware lichamelijke activiteiten uitvoeren of langdurige repetitieve bewegingen maken, zoals sporters of mensen die fysiek zwaar werk verrichten, kunnen een verhoogd risico lopen op artrose.
- Obesitas: Overgewicht legt extra druk op gewrichten, vooral de knieën en heupen. Dit verhoogt de kans op artrose.
- Gewrichtsletsel: Een blessure aan een gewricht, zoals een breuk of verrekking, kan leiden tot de ontwikkeling van artrose op de lange termijn.
De symptomen van artrose
De symptomen van artrose kunnen variëren afhankelijk van de ernst van de aandoening, maar de meest voorkomende symptomen zijn:
- Pijn in het gewricht: De pijn is vaak het ergst na een activiteit of aan het einde van de dag. Dit kan geleidelijk aan verergeren.
- Stijfheid: Vooral in de ochtend of na lang zitten, kunnen gewrichten stijf aanvoelen.
- Beperkte bewegingsvrijheid: Door pijn en stijfheid kan het moeilijker worden om normaal te bewegen, te buigen of te draaien.
- Zwelling en ontsteking: In sommige gevallen kan het gewricht gezwollen of ontstoken raken, wat de pijn verder verergert.
- Kreunen of kraakgeluiden: Gewrichten kunnen een krakend geluid maken bij beweging, wat een indicatie kan zijn van slijtage van het kraakbeen.
Het stellen van de diagnose
Om de diagnose artrose te stellen, zal een orthopedist de medische geschiedenis van de patiënt in overweging nemen, een lichamelijk onderzoek uitvoeren en mogelijk beeldvormend onderzoek zoals röntgenfoto’s of MRI-scans aanbevelen. Röntgenfoto’s kunnen helpen om slijtage van het kraakbeen zichtbaar te maken en de mate van artrose vast te stellen.
De behandeling van artrose
Hoewel artrose niet volledig te genezen is, zijn er verschillende behandelingsopties die kunnen helpen om de symptomen te verlichten en de functie van het gewricht te behouden:
- Conservatieve Behandeling
- Pijnstillers en ontstekingsremmers: Medicijnen zoals paracetamol of ibuprofen, kunnen helpen om de pijn te verlichten en ontstekingen te verminderen. Dit is steeds in overleg met een arts.
- Fysiotherapie: Oefeningen die gericht zijn op het versterken van de spieren rondom het gewricht kunnen de belasting op het gewricht verlichten en de mobiliteit verbeteren.
- Gewichtsverlies: Bij overgewicht kan afvallen helpen de druk op de gewrichten te verminderen, vooral de knieën en heupen.
- Hulpmiddelen: Het gebruik van hulpmiddelen zoals een kniebrace of steunzolen kan helpen om de gewrichten te ontlasten en de pijn te verminderen.
- Chirurgische Behandeling
- Artroscopie: Een minimaal invasieve procedure waarbij kleine sneden worden gemaakt om beschadigd kraakbeen te verwijderen of het gewricht te reinigen.
- Gewrichtsvervanging: In ernstige gevallen, wanneer andere behandelingen niet effectief zijn, kan een gewrichtsvervanging noodzakelijk zijn (zoals een knie- of heupprothese). Dit houdt in dat het beschadigde gewricht wordt vervangen door een kunstmatig gewricht.
- Alternatieve Therapieën
- Acupunctuur en massage: Sommige patiënten ervaren verlichting van symptomen door alternatieve therapieën zoals acupunctuur of een therapeutische massage.
- Voedingssupplementen: Er wordt onderzocht of bepaalde supplementen, zoals glucosamine of chondroïtine, kunnen helpen bij het bevorderen van de gezondheid van het kraakbeen. De wetenschappelijke ondersteuning is hiervoor echter gemengd.
De preventie van artrose
Er zijn verschillende manieren om het risico op artrose te verkleinen of de progressie ervan te vertragen:
- Behoud een gezond gewicht: Dit vermindert de belasting op gewrichten, vooral de knieën en heupen.
- Oefening: Het regelmatig uitvoeren van gematigde lichaamsbeweging, versterkt de spieren rond de gewrichten. Dit zorgt wat de belasting vermindert.
- Vermijd overbelasting van gewrichten: Zorg ervoor dat je gewrichten niet onterecht worden belast, door bijvoorbeeld intensieve sportbeoefening zonder de juiste techniek of bescherming.
Conclusie
Artrose is een veelvoorkomende aandoening die grote invloed kan hebben op de levenskwaliteit. Het is belangrijk om zowel preventief als curatief op te treden door middel van de juiste behandelingen en levensstijlveranderingen. Ondanks dat artrose een chronische aandoening is, kunnen de juiste maatregelen het leven van patiënten aanzienlijk verbeteren. Ons orthopedie-team staat steeds klaar om je hierin te begeleiden.
