Wat is een bloeddruk eigenlijk?
Bloeddruk is de kracht waarmee het bloed tegen de wanden van de bloedvaten duwt terwijl het door
het lichaam circuleert. Het hart en de diameter van de bloedvaten hebben de grootste invloed op de
bloeddruk. Bij een hoge hartslag zal de bloeddruk hoger worden omdat het hart het bloed sneller rondstuurt omdat het sneller pompt bijgevolg zal de druk in de wand van de bloedvaten hoger
worden.
Wat zijn de oorzaken van een hoge bloeddruk?
Hoge bloeddruk kan door verschillende factoren worden veroorzaakt, het begrijpen van deze
oorzaken is essentieel voor effectieve preventie. Op deze manier kunnen we begrijpen wat er
aangepakt moet worden. Vaak is een hoge bloeddruk een combinatie van factoren.
Erfelijkheid: Een familiegeschiedenis van hypertensie kan het risico op hoge bloeddruk vergroten.
Leeftijd: Het risico op hypertensie neemt toe met de leeftijd. Oudere mensen hebben vaak een
hogere bloeddruk. Al vanaf 40 jaar is je kans op een hoge bloeddruk verhoogd. Dit komt omdat je bloedvaten stijver worden als je ouder wordt en dus minder kunnen uitzetten indien de druk
verhoogd.
Roken: Stoffen in tabak zijn schadelijk voor het hart en de bloedvaten: nicotine verhoogt de
hartslag en de bloeddruk. Tabaksdeeltjes beschadigen de vaatwand.
Overmatig alcoholgebruik: Matig alcoholgebruik (maximum 1-2 glazen per dag) kan
bloeddrukverlagend werken. Meer drinken heeft echter een bloeddrukverhogend effect.
Alcohol vermindert de elasticiteit van de vaatwanden.
Overgewicht of obesitas: Overgewicht verhoogt het risico op hypertensie Bij obesitas (BMI > 30) is
de kans op hoge bloeddruk zelfs drie tot vijf keer zo hoog. Een hormoon (ANP) die de bloeddruk
verlaagt, wordt in hoge mate door het vetweefsel opgenomen, wat ertoe leidt dat de geabsorbeerde stof niet (in voldoende mate) in de bloedbaan aanwezig is. Het verhoogde insulinegehalte bij fors
overgewicht of obesitas is primair verantwoordelijk voor dit proces.
Natriuminname (zout): Een hoge inname van natrium (zout) kan de bloeddruk verhogen. Dit komt
omdat zout water vasthoudt, wat leidt tot een toename van het bloedvolume en uiteindelijk een
hogere bloeddruk. Hoe meer zout u eet, hoe meer vocht er naar uw bloed zal getrokken worden. Een
logisch gevolg is dat de bloeddruk omhoog gaat.
Stress: Chronische stress kan via verschillende mechanismen leiden tot chronische hoge bloeddruk.
Stress veroorzaakt de “vecht- of vluchtreactie” van het lichaam, waardoor cortisol en adrenaline
vrijkomen in de circulatie. Deze hormonen verhogen de bloeddruk door de hartslag te versnellen en de bloedvaten te vernauwen.
Chronische nieraandoeningen: De nieren helpen namelijk om de bloeddruk te regelen. Beschadigde
nieren kunnen dat niet goed meer.
Te weinig kalium in uw voedingspatroon: Kalium is een mineraal dat helpt bij het reguleren van de
balans van natrium in de cellen, wat invloed heeft op de bloeddruk. Een tekort aan kalium kan
hypertensie veroorzaken. Kalium zit bijvoorbeeld in zuivel, vlees, groente en fruit. Te veel kalium kan
tot hartklachten leiden dus een overconsumptie van kalium is dus ook niet goed. Voor deze reden is
het ten allen tijden aangeraden indien u uw voedingspatroon wil veranderen dat u eerst in overleg
gaat met een diëtist.
Wat is de normaalwaarde van een bloeddruk?
Een bloeddruk is opgedeeld in 2 cijfers. De bovendruk wat het eerste cijfers weerspiegeld en de
onderdruk wat het laatste cijfer weergeeft. Dus indien de arts zegt dat u een bloeddruk hebt van
130/80 wil dit zeggen dat uw bovendruk 130 mmHg is en dat uw onderdruk 80 mmHg is.
De bovendruk (systolische bloeddruk):
- Dat is de druk op het moment dat je hartspier samentrekt om het bloed in je slagaders te pompen.
- Indien dit cijfer tussen de 120-140 mmHg ligt spreken we van een goede bovendruk.
- Vermoeidheid
- Vanaf 140 spreken we van een verhoging en vanaf 180 van een ernstige verhoging.
De onderdruk (diastolische bloeddruk):
Dat is de druk op het moment dat je hartspier ontspant en je hart zich vult met bloed. Indien dit cijfer tussen de 70-90 mmHg ligt spreken we van een goede onderdruk. Vanaf 90 wordt er gesproken van een verhoging en vanaf 110 mmHg spreken we van een ernstige verhoging.
Wat zijn de symptomen van een hoge bloeddruk?
Een verraderlijk aspect van hypertensie is dat het vaak geen merkbare symptomen veroorzaakt in de
vroege stadia. Veel mensen realiseren zich pas dat ze een hoge bloeddruk hebben als ze medische
controles ondergaan. In sommige gevallen kunnen volgende symptomen merkbaar zijn door hypertensie:
- Hoofdpijn
- Duizeligheid
- Vermoeidheid
- Kortademigheid
- Rusteloosheid
Deze symptomen zijn niet specifiek voor hoge bloeddruk en kunnen ook andere oorzaken hebben.
Wat zijn de mogelijke gevolgen van een hoge bloeddruk?
Hartinfarct of beroerte: De hoge druk kan de wanden van je bloedvaten beschadigen. Er kunnen zich
stofjes, zoals cholesterol ophopen. Je bloedvaten worden nauwer en hierdoor neemt de kans op een
hartinfarct of beroerte toe. De behandeling van een te hoge bloeddruk medicamenteus en niet
medicamenteus verlaagd het risico op een infarct/cardiale problemen en een beroerte aanzienlijk.
Indien u zich zorgen maakt of symptomen hebt van cardiale problemen raden wij u aan om een
afspraak te maken bij een cardioloog.
Hartfalen: Bij een hoge bloeddruk moet het hart ook steeds harder werken om het bloed rond te
pompen. Je hartspier wordt dan dikker en stijver. De pompkracht neemt af en er kan hartfalen
ontstaan. Indien u zich zorgen maakt of symptomen hebt van cardiale problemen raden wij u aan om
een afspraak te maken bij een cardioloog.
Beroertes: Hoge bloeddruk verhoogt het risico op het ontwikkelen van bloedstolsels en beschadiging
van bloedvaten in de hersenen, waardoor het risico op beroertes toeneemt.
Nierproblemen: De kleine bloedvaten in de nieren kunnen beschadigd raken door hoge bloeddruk,
wat kan leiden tot nierfalen of chronische nieraandoeningen.
Oogproblemen: Hypertensie kan schade aan de bloedvaten in de ogen veroorzaken, wat kan leiden
tot retinopathie en uiteindelijk tot visuele beperking of blindheid.
Aneurysma’s: Hoge bloeddruk kan de wanden van bloedvaten verzwakken, waardoor het risico op
het ontwikkelen van aneurysma’s (uitstulpingen van bloedvaten) toeneemt. Als een aneurysma
scheurt, kan dit levensbedreigend zijn.
Dementie: Er is ook bewijs dat onbehandelde hypertensie het risico op het ontwikkelen van
dementie, inclusief de ziekte van Alzheimer, kan vergroten.
Wanneer naar ziekenhuis met hoge bloeddruk?
Neen het is niet nodig om bij een verhoogde bloeddruk meteen naar de spoedgevallen te gaan.
Het is wel aangeraden om dit te laten opvolgen door een arts en zelf de bloeddruk regelmatig te
controleren.
Zoals eerder vermeld is de bloeddruk een resultaat van verschillende factoren. Zo kan bijvoorbeeld
stress, een inspanning, pijn of angst ervoor zorgen dat de bloeddruk plots enorm begint te stijgen.
Vaak is een defect in de bloeddrukmeter een oorzaak waarom een veel te hoge bloeddruk wordt
weergegeven.
Dus indien de bloeddruk hoger is dan normaal kan dit een volledige onschuldige oorzaak hebben.
Er wordt aangeraden om even te blijven zitten en te ontspannen en de bloeddruk 10 minuten later
opnieuw te nemen, indien mogelijk met een andere bloeddrukmeter. Indien de bloeddruk te hoog
blijft en u geen andere symptomen ervaart wordt er aangeraden een afspraak te maken bij uw
huisarts.
Indien de volgende symptomen optreden is het aangeraden om u te begeven naar de spoedeisende
hulp of bel 112.
- Angst
- Wazig zien
- Pijn of drukkend gevoel ter hoogte van de borst of schouder
- Verwarring
- Misselijkheid en braken
- Niet reageren op stimulatie
- Ernstige hoofdpijn
- Kortademigheid
- Verlammingsverschijnselen
- Moeilijkheden met spraak
Hoe een hoge bloeddruk vermijden ?
Het goede nieuws is dat er stappen kunnen worden ondernomen om hypertensie te voorkomen of
onder controle te houden. Het is ten allen tijden aangeraden om uw bloeddruk op regelmatige basis
laten controleren. Dit kan door een hulpverlener of u kan zelf een bloeddrukmeter aanschaffen.
Gezond eten: Verminder de zoutinname en eet een uitgebalanceerd dieet met veel fruit, groenten,
volle granen en magere eiwitten, consumptie van vlees wordt aanbevolen in de strijd tegen
hypertensie. Indien u een plan op maat wil om uw hoge bloeddruk te verminderen of een hoge
bloeddruk te vermijden kan u een afspraak maken bij onze diëtist. Hij zal u advies kunnen geven over
welke voeding u net wel en welke u net niet mag eten. Dit gebeurd op maat van u, dit betekent dus
ook binnen uw voedingsvoorkeuren. Als je hulp nodig hebt met je dieet of vragen hebt hierover, kun je een afspraak maken met onze diëtist Michael Sels.
Gewichtsbeheersing: Handhaaf een gezond gewicht door regelmatige lichaamsbeweging en een
gebalanceerd eetpatroon. Voor meer info omtrent een gezond eetpatroon kan u een afspraak maken
met onze diëtist.
Lichaamsbeweging: Regelmatige fysieke activiteit is essentieel. Richt op minstens 150 minuten
matige oefening per week. Let op indien u voordien weinig tot geen lichaamsbeweging deed is het
aangeraden om het aantal uren en intensiteit gestaag op te bouwen. Indien u een lange tijd geen tot
weinig sport hebt gedaan of u hebt last van fysieke kwaaltjes dat u hinderen om te sporten is het
mogelijk om een afspraak te maken bij onze specialist fysische geneeskunde.
Beperk Alcohol: Verminderen van alcohol beperkt de kans op hypertensie. Het is aangeraden om
alcohol te verminderen naar maximum 1 glas per dag. Opgelet indien u normaal dagelijks veel
alcohol nuttigde is het aangeraden om te stoppen in overleg met uw huisarts. Een totale absentie na
overmatig gebruik kan ook gevaren inhouden. Indien u meer informatie wil kan u dit lezen op
alcoholhulp.be
Stop met roken: Indien u telefonisch extra ondersteuning wenst kan u gratis contact opnemen met
het nummer 0800 11 100. Indien u wenst te soppen met roken is het aangeraden om contact op te
nemen met uw huisarts. Deze extra ondersteuning verminderd de kans op herval.
Stressmanagement: Leer technieken zoals meditatie, yoga of diepe ademhaling om stress te
verminderen. Weet waar de stress vandaan komt en probeer deze te verminderen. Indien u hierbij
hulp wenst is het mogelijk om een afspraak te maken bij onze welzijnscoach.
